Xung quanh vấn đề nóng đang tranh luận giữa Bộ GTVT và Bộ KH&ĐT đang được dư luận quan tâm là xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam, nhóm chuyên gia kinh tế đã có những phản biện rất rõ.
Đường sắt cao tốc Shinkansen tại Nhật Bản (Video: Nguyễn Tuyền)
Tại sao phải làm đường sắt cao tốc, mục tiêu là gì?
Tại buổi công bố báo cáo kinh tế vĩ mô quý 2 năm 2019 của Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) sáng ngày 11/7, các chuyên gia kinh tế đã đánh giá về phương án xây dựng đường sắt cao tốc Bắc – Nam.
TS Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện CIEM
Theo TS Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) dưới góc độ người làm nghiên cứu kinh tế, có 3 điều để xử lý bài toán: Đó là Tại sao phải làm đường sắt cao tốc, mục tiêu của anh muốn gì? Ví dụ có cần hay không?
Cải cách toàn bộ hệ thống đường sắt Việt Nam hiện hữu chắc là cần thiết, còn đường sắt cao tốc thì phải đặt lại bài toán trên.
Thứ hai là chở khách, chờ hàng? Khi có tiêu đề phải đặt ra giới hạn ràng buộc tốc độ. Sau ràng buộc mới tối ưu hoá. Phần đánh giá lợi ích chúng ta mới cần bàn bạc, sau đó mới tiến hành bước kỹ thuật, vốn, công nghệ.
Theo ông Thành, không ai nói đúng đối với thì tương lại được cả nhưng phải xem kỹ dự án đó để hạn chế rủi ro. Chúng ta cần so sánh các phương án, chi phí, lợi ích, mục tiêu, tiền đề và ràng buộc...
"Tôi muốn nói, bài toán chi phí và lợi ích có rất nhiều, bao gồm: Chi phí lợi ích môi trường, kinh tế vĩ mô, ngân sách, nợ công, hiệu quả. Chưa có được bản này trong tay, không đánh giá cụ thể", TS Thành cho biết.
Chuyên gia Võ Trí Thành cho rằng: "Sẽ không có lời giải hoàn hảo đối với mọi phương án. Tương lai công nghệ thay đổi, chi phí thay đổi, kịch bản đưa ra sẽ phải làm tốt nhất có thể. Số khách đi ai có thể nói trước được. Đặc biệt, cái rất quan trọng khi so sánh 2 phương án, họ liệt kê rủi ro nằm ở đâu và biện pháp tối thiểu hoá rủi ro đó".
Ông Thành cho rằng, quan trọng nhất hiện nay là người đứng đầu và Quốc hội có "dám chơi", dám chịu trách nhiệm hay không? Nếu dám chơi thì giải trình thẳng thắn để đất nước có người chịu trách nhiệm về quyết sách. Để không còn chuyện có một vấn đề lớn kéo dài 20 năm không ai quyết được như sân bay Long Thành, đặc khu, phải đưa đi đưa lại 20 năm cũng không quyết được.
TS Võ Trí Thành nói: Trong tương lai, công nghệ thay đổi, chi phí thay đổi nên sẽ có rủi ro khi thực hiện. Phương án của mỗi Bộ cần liệt kê rủi ro nằm ở đâu và biện pháp tối thiểu hoá rủi ro đó. Đặc biệt, để dự án có thể thực hiện, người đứng đầu phải giải trình và chịu trách nhiệm với quyết định.
"Chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc này đã bàn cách đây 10 năm. Nếu chúng ta mãi chỉ cãi nhau phải hoàn hảo thì không bao giờ có hoàn hảo. Mỗi phương án đều có rủi ro, phải tối ưu hóa, tối thiểu hóa rủi ro", TS Thành nói.
Chuyên gia: Tốc độ 350km/ giờ, tôi không dám đi!
TS Nguyễn Minh Phong, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế - Xã hội Hà Nội cho hay: Cách đây 10 năm khi tôi nhận được đề xuất của Bộ GTVT, tôi đã có ý kiến.
TS Nguyễn Minh Phong, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế xã hội Hà Nội
Ông này cho rằng, với tốc độ đường sắt 350 km/giờ ở Việt Nam sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cao. "Thời tiết khí hậu của Việt Nam khắc nghiệt, đường sắt Bắc Nam đi qua nhiều địa hình hiểm trở như núi cao, biển. Chỉ một chi tiết sai lầm nhỏ sẽ gây nguy hiểm cho đoàn tàu. Nếu có tàu cao tốc 350 km/giờ, tôi cũng không dám đi".
Ông Phong đánh giá: Với điều kiện vốn của Việt Nam, phương án Bộ KH&ĐT đưa ra cải tạo, rồi dần dần xây mới với chi phí 26 tỷ USD là hợp lý hơn.
"Việc xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam có tốc độ vừa phải, như nhiều nước phát triển đang sử dụng là hợp lý, chúng ta cũng sẽ xây dựng theo từng đoạn. Đoạn nào đông khách làm trước để giảm chi phí, tăng cơ hội cho đoạn tiếp theo", ông này nói.
Vốn có thể vượt trên 26 tỷ USD
Chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực cho rằng: Cả hai Bộ KH&ĐT cùng Bộ GTVT đều căn cứ vào tốc độ khác nhau để đưa ra đề xuất với chi phí khác nhau, điều này khiến số vốn chênh lệch cao.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - ngân hàng
“Tôi cho rằng, tốc độ của đường sắt cao tốc Bắc Nam không nên quá cao. Tôi đã từng đi tàu cao tốc ở các nước trên thế giới, tốc độ khoảng trên 200 km/giờ. Về vốn đầu tư, tôi nghĩ sẽ cao hơn mức 26 tỷ USD mà Bộ KH&ĐT đưa ra bởi lẽ liên quan đến việc giải phóng mặt bằng, công nghệ hiện đại”, ông Lực cho biết.
Bộ KH&ĐT và các chuyên gia tư vấn Đức, Hà Lan vừa đưa ra kiến nghị về cải tạo, xây dựng đường sắt cao tốc với chi phí 26 tỷ USD. Điểm trọng yếu chính là bác bỏ khả năng áp dụng tàu cao tốc 350km/h theo đề xuất của Bộ GTVT trước đó. Với đề xuất này, Bộ KH&ĐT tiết kiệm hơn 32 tỷ USD so với đề xuất của Bộ GTVT trước đó.
Nguyễn Tuyền
(Dân trí) - Vừa ra mắt thị trường, dự án Thủy Nguyên Mall đã thu hút đông đảo giới đầu tư và kinh doanh đồng thời mang đến một luồng gió mới cho phân khúc BĐS phố thương mại tại Hải Phòng.
Thứ sáu, 12/07/2019 - 08:00
(Dân trí) - Trạng thái chia sẻ của hoa hậu Mai Phương Thuý trên trang cá nhân đã được nhiều nhà đầu tư nhắc tới, đặc biệt là khi cổ phiếu VCB tiếp tục lập đỉnh mới trong phiên 11/7.
Thứ sáu, 12/07/2019 - 07:06
Trong phân khúc hatchback hạng B, các mẫu xe như: Honda Jazz, Mitsubishi Mirage hay Suzuki Swift đều có xu hướng giảm giá mạnh trong tháng 7 canh tranh trực tiếp với phân khúc hạng A.
Thứ sáu, 12/07/2019 - 06:12
(Dân trí) - Chúng ta chưa đủ trình độ để có thể tiếp cận và làm chủ công nghệ, kỹ thuật nên có thể tạo độc quyền cho đối tác cấp vốn trong khi quyết định công việc liên quan. Điều này không chỉ dừng ở giai đoạn đầu tư mà còn kéo dài theo suốt vòng đời dự án sau này.
Thứ sáu, 12/07/2019 - 06:08
(Dân trí) - Khu Kinh tế Nhơn Hội được ví như “lá phổi”của kinh tế tỉnh Bình Định, góp phần tăng thu nhập ngân sách, tạo thêm việc nhiều làm cho người lao động… Tuy nhiên, sau hơn 10 năm kết quả thu hút đầu tư chưa đạt hiệu quả, không như kỳ vọng đề ra.
Thứ sáu, 12/07/2019 - 05:00
Nhiều nhà đầu tư nước ngoài tham gia dự thầu 8 dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam theo hình thức đối tác công tư (PPP). Một nhà đầu tư đến từ Trung Quốc dự thầu 2 dự án.
Thứ năm, 11/07/2019 - 07:30
(Dân trí) - Một cuộc thăm dò mới của Reuters đã tiết lộ rằng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc dự kiến sẽ giảm xuống còn 6,2% vào năm 2019. Đây sẽ là mức tăng trưởng thấp nhất trong 30 năm gần đây.
Thứ năm, 11/07/2019 - 07:00
(Dân trí) - Từ nay cho đến hết ngày 14/7/2019, hưởng ứng lời kêu gọi của Bộ Công Thương, hàng loạt doanh nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp sản xuất hàng hoá tại Việt Nam quyết định “chơi lớn” tại Vincom Red Sale khi tung ra chương trình khuyến mại vượt ngưỡng 50%.
Thứ năm, 11/07/2019 - 06:00
(Dân trí) - Tối 10/7 vừa qua, HR Asia đã công bố danh sách "Nơi làm việc tốt nhất châu Á" trong lễ trao giải HR Asia Awards 2019. Là một trong 4 ngân hàng nội địa của Việt Nam được bình chọn là nơi làm việc tốt nhất.
Thứ năm, 11/07/2019 - 04:00
(Dân trí) - Bitcoin đã được sử dụng lại ở Zimbabwe khi nền kinh tế của đất nước này tiếp tục lâm vào khủng hoảng.
Thứ năm, 11/07/2019 - 03:38
(Dân trí) - Sáng nay, cổ phiếu BAX của Công ty Cổ phần Thống Nhất tiếp tục tăng giá mạnh 1.000 đồng tương ứng 1,45% lên 70.000 đồng. Đây cũng là mức đỉnh giá lịch sử của mã cổ phiếu này kể từ khi niêm yết đến nay, tăng gấp 3,44 lần so với hồi đầu năm.
Thứ năm, 11/07/2019 - 02:05
(Dân trí) - Tập đoàn Sun Group vừa vinh dự đạt Giải thưởng Doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất Châu Á 2019 (HR Best Companies to work for in Asia 2019) do Tạp chí HR Asia trao tặng trong lễ trao giải được tổ chức tối 10/7 tại Gem Center (TP HCM).
Thứ năm, 11/07/2019 - 02:00
(Dân trí) - Dù giá khá đắt đỏ, tuy nhiên, những con cá vàng dương tươi ngon vừa cập bến đã được các mối buôn hốt sạch đưa đi tiêu thụ.
Thứ năm, 11/07/2019 - 01:00
Theo TS. Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc, Tổng Biên tập NXB Giao thông vận tải - Bộ GTVT, về dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, chúng ta không nên nói rằng vì tiết kiệm 32 tỷ USD mà đồng ý cách làm của Bộ KHĐT, mà phải đặt ra câu hỏi với việc tiết kiệm 32 tỷ USD, hiệu quả của đường sắt tốc độ cao sẽ đến đâu?
Thứ năm, 11/07/2019 - 11:18
(Dân trí) - Dịch vụ tài chính dành cho gia đình (Family Banking) đang là một giải pháp vô cùng thiết thực, tiện dụng và hiệu quả đáp ứng mọi nhu cầu tài chính của các thành viên gia đình Việt.
Thứ năm, 11/07/2019 - 11:00
(Dân trí) - Giá vàng thế giới đã tăng vọt khi Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ phát biểu nhiều khả năng sẽ cắt giảm lãi suất để duy trì đà tăng trưởng kinh tế Mỹ. Theo đó, giá vàng SJC cũng tăng hơn 400 nghìn đồng mỗi lượng trong phiên sáng nay, 11/7.
Thứ năm, 11/07/2019 - 10:00
(Dân trí) - Ngày 10/07/2019 tại Hà Nội, Công ty CP Thương mại dịch vụ tổng hợp VinCommerce và Công ty XAct Solutions đã ký Hợp đồng hợp tác chiến lược nhằm xây dựng mạng lưới chuỗi cung ứng VinCommerce theo tiêu chuẩn thế giới.
Thứ năm, 11/07/2019 - 09:00
(Dân trí) - Bất cứ doanh nghiệp nào cũng có thể là nạn nhân của một trang Facebook ảo. Đó là thực tế đang diễn ra, mạng là ảo nhưng thiệt hại của doanh nghiệp là thật.
Thứ năm, 11/07/2019 - 09:00
Chiếc xe số Honda Blade đời 2018 được rao bán với mức giá khó tin lên đến 140 triệu đồng cao gấp 8 lần giá mua mới của xe.
Thứ năm, 11/07/2019 - 06:22
Với ô tô nguyên chiếc, Việt Nam ít có triển vọng xuất khẩu vào EU, nhưng với linh kiện, khi thuế giảm về 0% sẽ tăng cơ hội xuất khẩu. Tuy nhiên, DN Việt có nguy cơ đứng ngoài cuộc chơi.
Thứ năm, 11/07/2019 - 06:14
(Dân trí) - Mặc dù mức tăng không lớn nhưng VIC vẫn là mã có tác động mạnh đến VN-Index phiên 10/7. Sau khi tập đoàn của ông Phạm Nhật Vượng gây bất ngờ với kế hoạch gia nhập thị trường hàng không và đào tạo phi công thì tại Vingroup và Vincom Retail có biến động nhân sự đáng chú ý.
Thứ năm, 11/07/2019 - 06:07
(Dân trí) - "Trước mắt, để giải quyết thanh toán, nợ đọng của các nhà thầu nước ngoài, hạn chế phát sinh khiếu kiện... TP. Hà Nội kiến nghị Thủ tướng xem xét, phê duyệt bổ sung kế hoạch vốn nước ngoài cấp phát từ ngân sách trung ương năm 2019 cho dự án nói trên hơn 707 tỷ đồng".
Thứ năm, 11/07/2019 - 06:00
(Dân trí) - Các nhà chức trách đã thu giữ khoảng 3,7 triệu đô la Mỹ tiền mặt vào Chủ nhật sau khi tìm kiếm một chiếc thuyền bị bỏ rơi trên bờ biển Puerto Rico.
Thứ tư, 10/07/2019 - 10:00
(Dân trí) - Cùng với vẻ đẹp thiên nhiên và những sản phẩm du lịch đặc sắc…, động lực từ hệ thống hạ tầng hiện đại đang giúp Hạ Long trở thành “điểm đến” của các sự kiện văn hóa, thể thao tầm cỡ, mang về dòng khách lớn cho thành phố này.
Thứ tư, 10/07/2019 - 08:00
